Chuyên gia dinh dưỡng thế giới đã nghiên cứu và chỉ ra 3 giai đoạn “vàng” mà cơ thể trẻ tăng trưởng chiều cao nhanh nhất đó là: thời kỳ bào thai; từ sơ sinh đến 3 tuổi và giai đoạn dậy thì. Cha mẹ nên nắm bắt những thời điểm quý giá này để giúp con cải thiện và phát triển chiều cao một cách vượt trội nhất có thể.
3 giai đoạn “vàng” tăng trưởng chiều cao của trẻ
– Giai đoạn bào thai: Nếu trong suốt thai kỳ mẹ bầu luôn được đáp ứng nhu cầu dinh dưỡng tốt, tăng từ 10-20 kg thì chiều cao trung bình của bé khi ra đời sẽ khoảng 50cm.
– Giai đoạn sơ sinh – 3 tuổi: Trong năm đầu tiên bé sẽ tăng 25cm, 2 năm tiếp bé sẽ tăng lên 10cm mỗi năm trong điều kiện dinh dưỡng tốt. Đây là giai đoạn quyết định đến 60% khả năng tăng trưởng chiều cao của trẻ.
– Giai đoạn dậy thì (10-16 tuổi đối với bé gái và 12-18 tuổi đối với bé trai): trong 1-2 năm bất kỳ của độ tuổi này, chiều cao của bé tăng nhanh từ 8-12 cm, sau đó chiều cao sẽ tăng nhưng không đáng kể. Tổng chiều cao tăng lên của các năm sau không bằng một năm chiều cao tăng vọt của thời kỳ dậy thì.
Khi đã nắm bắt được rõ 3 thời điểm quý giá này, cha mẹ nên có những phương pháp hợp lý và khoa học để giúp con có sự bứt phá về chiều cao.
Theo kết luận của nhiều nghiên cứu đều cho thấy chiều cao của con người chi phối bởi những yếu tố: di truyền (23%); dinh dưỡng (32%); rèn luyện thể lực (20%), còn lại là từ môi trường sống, ánh nắng, bệnh tật, thậm chí giấc ngủ…
Vậy cha mẹ cần tác động như thế nào đến các yếu tố này để con phát triển chiều cao một cách tốt nhất?
Yếu tố dinh dưỡng
Đây là yếu tố có ảnh hưởng lớn nhất không chỉ đến sự phát triển chiều cao mà còn tới thể chất, trí tuệ của trẻ. Ngoài việc ăn đầy đủ các chất dinh dưỡng, ngay từ khi mang bầu, các mẹ còn phải chú trọng việc bổ sung các loại vitamin, khoáng chất, đặc biệt là Canxi giúp thai nhi phát triển tốt.
Trong 6 tháng đầu sau khi sinh, nếu có thể mẹ nên cho bé bú sữa mẹ hoàn toàn vì nhiều nghiên cứu đã nhận định rằng sữa mẹ có khả năng giúp bé tăng chiều cao tốt hơn sữa công thức.
Đến thời kỳ ăn dặm và sau đó, trẻ cần được bổ sung đủ 4 nhóm chất là đạm, đường, béo, vitamin và khoáng chất, đồng thời phải phong phú chủng loại thực phẩm.
Đặc biệt trong độ tuổi dậy thì là giai đoạn trẻ bắt đầu phát triển chiều cao vượt trội nhất. Lúc này con cần được bổ sung đủ các khoáng chất thiết yếu như: Canxi, Kẽm, Magie, Đồng, Mangan, Boron, Silic, chondroitin, DHA… Quan trọng hơn cả là Vitamin D và MK7 giúp hấp thu và chuyển hóa các khoáng chất vào tận xương, giúp xương luôn chắc khỏe và dẻo dai. Ngoài ra, xương dài ra nhanh còn do sụn chuyển hóa thành, vì vậy cần bổ sung thêm Chondroitin để phát triển sụn khi “dạng xương” bắt đầu tạo xương.
Trẻ từ độ tuổi dậy thì nên duy trì cân nặng phù hợp, hạn chế cho trẻ ăn những thức ăn nhanh và đồ ăn vặt nhiều dầu mỡ và đường. Phân bố thời gian học và nghỉ ngơi cho trẻ hợp lý, tránh để trẻ bị stress, ăn vô thức, dễ làm trẻ dư cân và tích trữ mỡ.
Yếu tố thể lực
Sự vận động cơ bắp sẽ kích thích, đẩy mạnh quá trình chuyển hóa năng lượng, trao đổi chất, thúc đẩy tăng trưởng cơ thể, tăng cường lượng canxi vào mô xương giúp xương vững chắc hơn và phát triển tốt hơn.
Để tận dụng “thời cơ” đặc biệt trong những giai đoạn quan trọng trên, cha mẹ cần hướng dẫn và tạo cho con thói quen tập thể dục hàng ngày với những bài thể dục vừa sức, phù hợp với độ tuổi của trẻ.
– Đối với bé từ 3 tháng – 2 tuổi: Nên bế bồng bé ít hơn khi bé có thể phát triển kĩ năng bò trườn đi lại, dẫn bé đi công viên, chơi một số trò chơi vận động ngoài trời.
– Đối với bé 3 – 4 tuổi: Chơi cùng bé các trò chơi vận động kích thích phát triển não bộ và chiều cao.
– Đối với bé từ 4-5 tuổi: Các chuyên gia khuyên nên cho trẻ học bơi 2 buổi/tuần và 2 buổi cách nhau 3 ngày, mỗi buổi không quá 45 phút. Khi bé 8 tuổi, có thể tăng 3 buổi/tuần. Mỗi buổi không quá 60 phút. Cường độ như vậy sẽ phù hợp với phát triển xương cho bé và đủ cho thời gian kiến tạo xương mới.
Yếu tố giấc ngủ
Ngủ ngon, ngủ sâu giúp cơ thể tiết hormone tăng trưởng đồng thời tăng hấp thu canxi, kích thích xương dài ra và phát triển thể chất toàn diện. Số giờ ngủ tuỳ nhu cầu của mỗi lứa tuổi, song nhìn chung trẻ cần ngủ trên 8 giờ một ngày.
Cha mẹ nên tạo cho trẻ được ngủ trong phòng rộng rãi, sạch sẽ, thoáng khí, với một không gian yên tĩnh, đông ấm, hè mát, để con bạn có giấc ngủ sâu và ngủ ngon, bạn sẽ thấy con lớn lên sau mỗi giấc ngủ.