Trẻ bị đau bụng tưởng rất bình thường, nhưng đôi khi có những bệnh lý nếu không phát hiện và chẩn đoán sớm, chính xác thì tính mạng của trẻ có thể bị đe dọa.

Một số nguyên nhân chính gây đau bụng ở trẻ

Trẻ nhỏ rất hay gặp các cơn đau bụng. Tình trạng đau bụng ở trẻ em có nhiều nguyên nhân khác nhau, có loại đau bụng cấp tính nhưng cũng có loại đau bụng mạn tính kéo dài.

– Đau bụng cấp tính ở trẻ em: trẻ thường quằn quại, khóc thét, mặt tái xanh, vã mồ hôi. Một trong những bệnh đau bụng cấp tính ở trẻ hay gặp nhất là viêm ruột thừa. Thông thường, viêm ruột thừa đối với trẻ em trên 2 tuổi cũng có những dấu hiệu tương tự như ở người lớn như: đau ở hố chậu phải, lúc đầu đau nhẹ, sau đó đau tăng lên, đau liên tục, kèm theo đau thường có buồn nôn, nôn, sốt nhẹ (khoảng 37 – 38oC).

– Lồng ruột ở trẻ cũng là một bệnh lý cấp tính thường gặp ở trẻ bụ bẫm, bé trai gặp nhiều hơn bé gái, độ tuổi từ 3 tháng đến 2 tuổi, đặc biệt là trẻ từ 6 – 9 tháng tuổi. Triệu chứng chính của bệnh lồng ruột là: trẻ đau bụng, nôn, đi ngoài ra máu. Khi khám có thể thấy búi lồng ruột, thăm trực tràng thấy máu dính theo găng tay. Đau bụng ở trẻ cũng rất hay gặp trong trường hợp bị giun chui ống mật, trẻ có giun ở đường tiêu hóa đặc biệt là sau tẩy giun, nhất là tẩy giun không đủ liều lượng. Cơn đau có biểu hiện như trẻ lăn lộn, khóc thét, vã mồ hôi và chổng mông. Đau bụng do giun chui ống mật có thể gây nên áp-xe gan, sỏi đường dẫn mật, tắc đường mật.

Xem thêm: Sàng lọc sơ sinh cho trẻ em

– Đau bụng ở trẻ trong dạng cấp cứu còn có thể do bị nghẽn thoát vị. Trong trường hợp này, nếu không kịp thời phát hiện thì rất có thể làm đoạn ruột nghẽn bị hoại tử. Thoát vị nghẽn ngoài cơn đau bụng cũng có thể xuất hiện nôn, bí trung và đại tiện.

– Đau bụng ở trẻ còn do tắc ruột với các lý do khác nhau. Triệu chứng thường gặp là: nôn ra thức ăn, có mật xanh, mật vàng, bụng chướng. Nếu bị tắc ruột ở thấp thì tình trạng bụng chướng càng nhiều.

– Trẻ đau bụng cũng còn có thể do bị ngộ độc thức ăn. Đây là một loại bệnh cấp cứu có thể do vi sinh vật hoặc do hóa chất. Ngộ độc thức ăn do vi khuẩn thường có biểu hiện sốt, đau quặn bụng, đi lỏng nhiều lần, phân có thể lẫn máu hoặc nhờ nhờ như máu cá (trường hợp ngộ độc thức ăn do vi khuẩn shigella).

– Đau bụng giun ở trẻ cũng là loại hay gặp. Đau bụng giun thường bị tái đi tái lại nhiều lần, đau bụng quanh rốn, xét nghiệm phân tìm trứng giun thấy có trứng giun. Một số trường hợp nhiều giun đũa thì siêu âm có thể sẽ phát hiện thấy hình ảnh của giun đũa.

– Trẻ em cũng có thể bị sỏi đường tiết niệu gây nên tình trạng đau bụng rất dữ dội, tuy nhiên tỷ lệ trẻ bị sỏi đường tiết niệu không nhiều. Ngoài sỏi tiết niệu, trẻ cũng có thể bị đau bụng do viêm đường tiết niệu, trong đó trẻ em gái bị viêm đường tiết niệu nhiều hơn trẻ em trai và gây nên cơn đau bụng dưới.

Nên làm gì khi trẻ bị đau bụng?

– Bố mẹ, ông bà, thầy cô giáo khi thấy trẻ kêu đau bụng hoặc có rối loạn tiêu hóa như: nôn, trớ, chướng hơi, đầy bụng, lười ăn hoặc không chịu ăn, hay khóc thét hoặc đi ngoài ra máu, đi tiểu khó, tiểu dắt, tiểu đau (tiểu buốt)… thì cần nhanh chóng đưa trẻ đi khám ở cơ sở y tế gần nhất, không nên chủ quan hoặc không nên xem thường cho là trẻ giả vờ.

– Khi chưa được khám và chưa có ý kiến của bác sĩ thì tuyệt đối chưa nên dùng bất cứ một loại thuốc gì dù là thuốc Tây hoặc thuốc Nam. Bởi vì nếu cho trẻ sử dụng thuốc trước khi đi khám thì sẽ làm lu mờ các triệu chứng đau bụng ở trẻ, đặc biệt là đối với các trường hợp đau bụng cần cấp cứu ngoại khoa như: tắc, lồng ruột, viêm ruột thừa, thoát vị nghẽn… Khi đã được bác sĩ khám và chỉ định điều trị thì nên tuyệt đối tuân thủ. Nên cho trẻ khám tổng quát cho bé để phát hiện bệnh lý của trẻ như: viêm tiết niệu, nhiễm giun…