Dù chỉ chiếm một diện tích nhỏ trên cơ thể nhưng thóp là bộ phận có thể phán ánh được tình trạng sức khỏe của bé, đặc biệt đối với trẻ sơ sinh. Một số dấu hiệu dưới đây sẽ cho thấy sự thay đổi bất thường ở thóp của trẻ sơ sinh mà cha mẹ cần theo dõi và chăm sóc bé thật kĩ.
Tìm hiểu về thóp của trẻ sơ sinh
Trên thực tế, đầu bé có tới 6 thóp. Tuy nhiên 4 thóp ở hai bên đầu đã khép kín trong vài tuần cuối thai kỳ. Hai thóp còn lại chính là hai thóp dễ phát hiện nhất: Thóp trước nằm giữa xương trán và xương đỉnh đầu. Thóp sau nằm giữa xương đỉnh đầu và xương chẩm. Khi chạm vào thóp, mẹ có thể thấy những vùng này mềm mại, không cứng như các xương sọ xung quanh.
Thóp có vai trò rất quan trọng trong sự phát triển của trẻ sơ sinh. Hệ thống các thóp và đường nối đàn hồi giữa các xương hộp sọ thực hiện một chức năng vô cùng quan trọng: bảo vệ cho não bộ của bé trước áp suất bên ngoài. Khi đầu bé chui ra từ người mẹ đã bị ép chặt lại. Nếu không có các khoảng hở đàn hồi bé sẽ bị đau. Hơn nữa có thể nảy sinh việc chảy máu trong não, trong vùng mắt và màng xương.
Không ít bậc cha mẹ băn khoăn không biết thóp của bé có cần chế độ chăm sóc đặc biệt không? Các chuyên gia khẳng định, thóp được bảo vệ bởi nhiều màng dai, dày, khiến cho đầu bé rất linh hoạt. Do đó, những va chạm nhẹ nhàng như đội mũ, gội đầu… không gây ảnh hưởng đến thóp. Tuy nhiên, có những dấu hiệu bất thường của thóp mà cha mẹ cần lưu ý, bởi có thể đó là biểu hiện về những vấn đề sức khỏe của bé. Nếu phát hiện, cha mẹ nên theo dõi và đưa bé đi thăm khám bác sĩ khi cần thiết.
Thóp của trẻ phồng lên hoặc lõm xuống
Bình thường thóp của trẻ sẽ bằng phẳng hoặc phập phồng theo nhịp đập của tim. Nhưng nếu như phát hiện thóp lồi phồng lên (đặc biệt khi bé khóc) hoặc lõm xuống thì chắc chắn bé có vấn đề sức khỏe.
Nếu thóp trước của trẻ sơ sinh phồng lên và trở nên đầy đặn hơn bình thường thì chứng tỏ áp suất trong đầu tăng cao (gọi là tăng áp lực nội sọ), phần nhiều thấy trong các bệnh như huyết áp, viêm màng não, não úng thủy…
Nếu thóp trước của trẻ lõm xuống thì đó là do trẻ bị mất nước do nôn, tiêu chảy, suy dinh dưỡng nặng gây nên.
Thóp trẻ sơ sinh đóng quá sớm hoặc quá muộn
Thóp trẻ sinh non gần đủ tháng và đủ tháng tương tự nhau.Thóp sau lúc sinh ra đã gần khép lại hoặc rất nhỏ bằng đầu móng tay, thóp này đóng rất sớm, thường là sau 4 tháng đã khép kín.
Thóp không sờ thấy nữa khi đã đóng lại, thời gian đóng thóp trung bình là gần 14 tháng. Thông thường cho đến 3 tháng sau sinh thóp trước có tỉ lệ đóng là 1%. Đến 12 tháng tỉ lệ này là 38,8% và đến 24 tháng 96% trẻ đã đóng thóp. Nếu như thóp của trẻ sơ sinh hoàn thiện theo đúng như trên thì bé phát triển hoàn toàn bình thường.
Còn nếu thóp của bé đóng quá sớm thì rất có thể là não bé hoặc xương đầu bé gặp tình trạng cốt hóa sớm. Thóp và xương khép lại sớm sẽ hạn chế sự phát triển của đại não, ảnh hưởng tới trí tuệ của trẻ.
Ngược lại, nếu thóp của trẻ sơ sinh đóng muộn chứng tỏ khả năng xương chậm cốt hóa do chức năng của tuyến giáp trạng kém hoặc trẻ có nguy cơ mắc bệnh còi xương, suy dinh dưỡng.
Thóp trẻ sơ sinh nhỏ hoặc gần như khép kín
Có rất nhiều trường hợp em bé sinh ra có thóp nhỏ hoặc thóp gần như khép kín. Điều này sẽ tạo cho não của bé phải chịu áp lực quá lớn khi bé được sinh ra. Chuyên gia y tế đã chỉ ra rằng nguyên nhân chủ yếu là do các mẹ lạm dụng nhiều thuốc chứa nhiều canxi. Thực tế, mẹ hoàn toàn có thể không cần bổ sung canxi bằng dược phẩm mà chỉ cần ăn uống đầy đủ những thực phẩm chứa canxi như súp lơ xanh, cần tây, bắp cải, hạt dẻ, hạt hướng dương, dầu vừng là đủ cung cấp canxi cho cả mẹ và bé.
Ngoài ra, có một phương pháp đơn giản để biết có cần uống thêm các viên canxi hay không là thử nghiệm máu. (Tiêu chuẩn canxi trong máu là 2,15 – 2,50mmol/1).
Tốc độ khép của thóp qua nhanh hoặc quá chậm
Trung bình tốc độ khép lại của thóp thở là 2,5 mm/tháng. Nếu tốc độ khép diễn ra quá nhanh, điều này chứng tỏ cơ thể bé đang thừa canxi. Và ngược lại nếu tốc độ đó diễn ra chậm thì cơ thể bé đang bị thiếu vitamin D, cần phải bổ sung thêm vitamin D cho trẻ.