Việc phát hiện các dấu hiệu bệnh tự kỷ ở trẻ em càng sớm sẽ càng tạo điều kiện thuận lợi cho quá trình điều trị. Tuy nhiên, không có nhiều phụ huynh quan tâm tới vấn đề này bởi tâm lý không muốn chấp nhận rằng con mình mắc bệnh tự kỷ.
Theo các chuyên gia điều trị tâm lý, các bậc cha mẹ nên nắm bắt sớm được các dấu hiệu, triệu chứng tự kỷ ở trẻ để có giải pháp khắc phục kịp thời giúp trẻ nhanh chóng hòa nhập với cuộc sống bình thường như những đứa trẻ khác. Các dấu hiệu bệnh tử kỷ thường bộc lộ khá rõ từ khi trẻ được 2 tuổi, nhưng bạn có thể nhận ra được những bất thường của bé từ sớm hơn (có thể từ trước 12 tháng tuổi)
Sử dụng ngôn ngữ khó khăn
Thông thường, trẻ từ 16-17 tháng tuổi đã có thể nói được các từ đơn. Trẻ tự kỷ thường chậm nói, hoặc có thể biết nói nhưng sau đó lại thôi không nói nữa. Trẻ thường không biểu đạt được suy nghĩ của bản thân, không hiểu được những gì người khác nói nên hay nói ra những câu vô nghĩa, không liên quan tới hoàn cảnh. Khi được hỏi, thay vì trả lời câu hỏi, trẻ tự kỷ lại lặp lại câu hỏi như một cái máy.
Giao tiếp kém và tương tác kém
Một trong những dấu hiệu bệnh tự kỷ ở trẻ em là không nhìn vào mắt người khác. Bên cạnh đó, trẻ cũng không giao tiếp, tương tác hay thể hiện tình cảm, ngay cả với bố mẹ. Những đứa trẻ bình thường, ngay từ khi được 9-10 tháng tuổi, nếu ở gần những trẻ khác thường có hành động tương tác làm quen như chạm tay, cười, xin đồ ăn hoặc đồ chơi… nhưng trẻ tự kỷ thì không làm vậy.
Lặp đi lặp lại một cách máy móc
Trẻ tự kỷ thường có tác phong rất máy móc, ví dụ như một lần mẹ đưa đi học, trên đường vòng qua một cái cột điện thì lần sau nhất thiết trẻ cũng sẽ lặp lại y như vậy. Nếu thay đổi, trẻ sẽ phản ứng rất dữ dội như cào cấu, khóc lóc… Một số dấu hiệu khác là trẻ tự kỷ thưởng lặp lại các hàng động như vặn người, vê tay, nhón chân, vặn tay…
Khả năng chăm sóc bản thân kém
Biểu hiện thường thấy của trẻ tự kỷ là luôn vụng về, lóng ngóng trong việc tự phục vụ bản thân như đội mũ, vệ sinh, đi tất, mặc quần áo… Hầu hết trẻ tự kỷ thường cực kỳ hiếu động, hay nghịch và hành động nguy hiểm như trèo lên lan can cao… bởi trẻ không có khả năng nhận biết được sự nguy hiểm đó. Một số ít còn lại thường thu mình và ít hoạt động.
Kém trong các trò chơi cần sự tưởng tượng và trò chơi hoạt động
Việc hướng dẫn trẻ mắc bệnh tự kỷ luật chơi của một trò nào đó thường rất khó khăn bởi trẻ không biết sử dụng đồ chơi, không chơi đúng chức năng của đồ chơi, thường chỉ đập hoặc ném. Có một số trẻ có biểu hiện như “thần đồng”: biết nói tiếng Anh, biết đọc và làm toán tư sớm… thì cha mẹ cũng nên theo dõi cẩn thận, nếu kèm theo các dấu hiệu đã nêu trên thì có thể trẻ đang mắc chứng tự kỷ và những khả năng đó sẽ không còn sau một thời gian nữa.
Việc xác định trẻ tự kỷ sớm trước 18 tháng tuổi cũng khá khó khăn. Để chẩn đoán và khẳng định được, cần phải nhờ chuyên gia về tâm thần học thực hiện một vài trắc nghiệm. Tuy vậy, các bậc cha mẹ cũng nên chú ý tới các dấu hiệu bất thường của trẻ và đến gặp các bác sĩ để được khám điều trị tâm lý cho trẻ kịp thời.