Bệnh sởi là một bệnh truyền nhiễm cấp tính do một loại virus ARN thuộc chi Morbilivirus là virus sởi thuộc họ Paramyxoviridae gây nên. Đây là bệnh truyền nhiễm gây dịch và là một trong những nguyên nhân tử vong hàng đầu ở trẻ dưới 5 tuổi. Vì vậy, phụ huynh có con nhỏ cần nắm rõ các dấu hiệu nhận biết bệnh sởi ở trẻ em để có biện pháp điều trị và chăm sóc kịp thời khi trẻ mắc bệnh.
1. Dấu hiệu nhận biết bệnh sởi ở trẻ em
Bệnh sởi ở trẻ em có những dấu hiệu rất đặc trưng và được chia thành 4 giai đoạn với các biểu hiện như sau:
– Thời kỳ ủ bệnh: Trẻ có thể bị sốt nhẹ trong vài ngày
– Thời kỳ phởi phát (kéo dài từ 3-5 ngày): 2 dấu hiệu rõ rệt nhất là sốt cao và viêm long đường tiêu hóa. Cụ thể, trẻ sẽ có thể bị sốt từ 39-40oC, hoặc kèm theo co giật, cơ thể mệt mỏi, nhức đầu, hắt hơi, chảy nước mũi, nước mắt, sợ ánh sáng, viêm giác mạc, nhiều dử mắt, phù mi nhẹ, ho có đờm và bị tiêu chảy do viêm long đờm tiêu hóa.
– Thời kỳ phát ban (kéo dài từ 5-7 ngày): Thân nhiệt tăng lên đến 40 độ, liên tục bị ho, bị co giật và đến đêm thì mọc các nốt sởi. Đầu tiên sẽ xuất hiện các nốt sởi ở sau tai, sau đó lan đến mặt, cổ, ngực, lưng, bụng và chân tay. Đến ngày tiếp theo ban sẽ mọc khắp người trẻ, mọc dày ở những nơi hay cọ xát hoặc tiếp xúc với ánh nắng. Các nốt ban sẽ mọc thành từng vầng, có các nốt hình tròn hoặc bầu dục màu hồng nhạt.
Trẻ bị nhẹ thì các nốt ban sẽ mọc thưa, còn nếu trẻ bị nặng thì các nốt ban sẽ mọc dầy đặc và đôi khi có kèm theo xuất huyết, hoặc thậm chí là trẻ sẽ bị chảy máu mũi, và xuất huyết tiêu hóa. Thời kì này các bậc phụ huynh nên chú ý quan sát để không nhầm các nốt ban sởi trên người trẻ với các nốt ban do sốt phát ban gây nên.
– Thời kì hồi phục: bước sang giai đoạn hồi phục, trẻ sẽ dần lấy lại sức. Khi các nốt ban sởi bay hết và chỉ để lại các vết thâm trên bề mặt da thì sau hai tuần trẻ sẽ trở lại bình thường.
2. Cách chữa bệnh sởi ở trẻ em
Hiện nay chưa có thuốc đặc trị bệnh sởi mà chủ yếu là điều trị triệu chứng, chăm sóc người bệnh, phòng bội nhiễm và điều trị các biến chứng nặng do sởi gây ra. Do đó, việc chăm sóc cho trẻ bị sởi đóng vai trò rất quan trọng.
Nếu trẻ mắc sởi với những dấu hiệu nhẹ, có thể điều trị và chăm sóc tại nhà như sau:
– Theo dõi thân nhiệt của trẻ hàng ngày, cho trẻ uống thuốc hạ sốt nếu bị sốt cao trên 38 độ 5.
– Nhỏ mắt cho trẻ thường xuyên bằng nước muối sinh lý hoặc thuốc nhỏ mắt chloramphenicol 0,1% khoảng 3-4 lần/ngày.để tránh nhiễm khuẩn.
– Vệ sinh thân thể, mắt, răng, miêng cho trẻ bằng nước ấm để tránh nhiễm trùng và lở loét.
– Cho trẻ ăn đầy đủ thực phẩm dễ tiêu, giàu dinh dưỡng, đặc biệt là vitamin A, uống đủ nước (có thể dùng dung dịch bù nước hoặc nước hoa quả tươi) để nâng cao thể trạng khi trẻ bị sốt cao, tiêu chảy và tránh bị suy dinh dưỡng và biến chứng do sởi.
– Cho trẻ nằm phòng riêng, ở nơi thoáng đãng, có ánh sáng và tránh gió lùa.
– Chỉ được dùng thuốc kháng sinh khi có chỉ định của thầy thuốc.
– Người chăm sóc trẻ phải rửa tay thường xuyên rửa tay bằng thuốc sát khuẩn hoặc rửa tay với xà phòng, đeo khẩu trang.
– Cần cách ly trẻ tại nhà để tránh lây nhiễm cho trẻ khác và người nhà.
Hầu hết mọi bệnh nhân sởi đều khỏe lại trong vòng 2 tuần. Nhưng cũng có trường hợp bị biến chứng nguy hiểm như nhiễm trùng phổi (viêm phổi), viêm màng não, bị co giật. Vì vậy, cần đưa trẻ đến cơ sở y tế gần nhất trong trường hợp có những dấu hiệu nặng lên dưới đây:
– Sốt cao, ho nhiều, tiêu chảy nặng…
– Ban sởi lặn hết mà vẫn còn sốt.
– Các dấu hiệu biến chứng về tai, phổi, tiêu hóa, mắt…….
Những thông tin về dấu hiệu nhận biết bệnh sởi ở trẻ em cũng như cách điều trị bệnh sởi trên đây sẽ là kiến thức cần thiết cho phụ huynh trong việc chăm sóc và điều trị bệnh sởi cho con nhằm tránh những biến chứng nguy hiểm do bệnh gây ra.