Vàng da là một tình trạng thường gặp ở trẻ sơ sinh. Chứng vàng da sơ sinh là do tăng lượng bilirubin gián tiếp. Theo đó, trẻ sơ sinh có thể mắc vàng da sinh lý hoặc vàng da bệnh lý. Các dấu hiệu nhận biết vàng da ở trẻ em sẽ giúp phụ huynh xác định rõ con yêu có bị vàng da hay không.
Bệnh vàng da ở trẻ em
Như đã nói, tình trạng vàng da có thể được chia làm hai dạng, vàng da sinh lý và vàng da bệnh lý. Trẻ bị vàng da sinh lý có thể tự khỏi nếu mẹ biết chăm bé đúng cách. Trẻ bị vàng da bệnh lý, vàng da nhân cần điều trị kịp thời, nếu không có thể bị di chứng thần kinh hoặc tử vong. Không nắm rõ các dấu hiệu nhận biết bệnh vàng da ở trẻ em sẽ rất khó để xác định chứng vàng da là bệnh lý hay sinh lý.
Vàng da sinh lý là bệnh không gây nguy hiểm đến tính mạng của trẻ. Trẻ bị vàng da sinh lý có thể do hai nguyên nhân, hoặc là do trẻ có lượng hồng cầu cao khi nằm trong bụng mẹ, sau khi ra ngoài lượng hồng cầu thừa bị vỡ, làm tăng chất bilirubin trong máu, hoặc là do trong sữa mẹ có nhiều beta caroten (tiền tố vitamin A) vì chế độ ăn hàng ngày của người mẹ có quá nhiều rau xanh hoặc hoa quả có màu như cà rốt, đu đủ.
Vàng da bệnh lý chiếm tỷ lệ khoảng 25 – 30% trong số trẻ bị vàng da. Hiện tượng này xuất hiện do chất bilirubin tự do trong máu tăng quá cao. Trẻ sơ sinh bị vàng da bệnh lý có thể có triệu chứng vàng da ngay từ ngày đầu lọt lòng. Sau đó, các vùng da bị vàng sẽ lan rộng, bắt đầu từ mặt, đến ngực, bụng rồi dần xuống hai tay, hai chân. Trẻ bị vàng da bệnh lý sẽ có các dấu hiệu như ngủ li bì, bú ít, sốt cao, nước tiểu trong, đi đại tiện 1 lần/ ngày. Nguyên nhân chính gây vàng da bệnh lý là do mẹ và con bất đồng nhóm máu APO hoặc Rh, đa hồng cầu, hạ đường huyết, bướu máu…
Trẻ bị bệnh vàng da nếu không được phát hiện và điều trị sớm, chất bilirubin chạy lên não sẽ làm tổn thương não dẫn đến bị bệnh vàng da nhân. Triệu chứng ban đầu của bệnh vàng da nhân là toàn thân cứng, vặn xoắn, co giật, gan to. Trẻ dễ bị tử vong hoặc mắc các di chứng lâu dài như giảm thị lực, thính lực, chậm phát triển trí tuệ…
Dấu hiệu nhận biết bệnh vàng da ở trẻ em
Bệnh vàng da rất dễ nhận biết bằng mắt thường ở nơi có đủ ánh sáng. Các dấu hiệu nhận viết bệnh vàng da ở trẻ em có thể chia thành 2 mức độ sau:
Ở thể nhẹ: Da trẻ hơi vàng ở mặt, thân mình, trẻ vẫn bú tốt, triệu chứng vàng da xuất hiện muộn thường là sau ngày thứ ba sau khi sinh.
Ở thể nặng: Da trẻ có màu vàng sậm, lan xuống tay, chân; trẻ bú kém, bỏ bú; triệu chứng vàng da xuất hiện sớm, trong vòng 1-2 ngày sau sinh. Thường thì những trẻ sinh non, sinh ngạt hoặc bị nhiễm trùng dễ mắc chứng vàng da nặng.