Hiện nay ở Việt Nam nói riêng và thế giới nói chung đang đau đầu để đối phó với virus zika, căn bệnh nguy hiểm gây nên chứng teo não ở trẻ em. Vậy nguyên nhân gây nên bệnh zika là gì? Hãy cùng chúng tôi tìm hiểu trong bài viết dưới đây.
Do loài muỗi Aedes
Theo Tổ chức Y tế thế giới (WHO), zika là loại virus truyền qua muỗi, chủ yếu là muỗi Aedes. Loại virus nguy hiểm này có tốc độ lan truyền rất nhanh, chính vì vậy chỉ trong một thời gian ngắn căn bệnh này đã xuất hiện ở nhiều nước trên thế giới, đặc biệt tại khu vực châu Mỹ. Đến nay đã có 31 quốc gia và vùng lãnh thổ ghi nhận bị virus zika xâm nhập hoặc lưu hành, tại Việt Nam cũng đã có 2 trường hợp nhiễm virus zika.
Theo các chuyên gia y tế, virus zika lây truyền nhanh bởi 2 lý do: Thứ nhất, do người dân chưa từng phơi nhiễm với loại virus này nên không có miễn dịch trong cộng đồng. Thứ hai, muỗi Aedes truyền virus zika (cũng là loại muỗi gây bệnh sốt xuất huyết) rất phổ biến ở nhiều vùng trên thế giới, đặc biệt đối với những nước đang có dịch sốt xuất huyết lưu hành.
Virus lây lan qua đường tình dục
Như vậy nguyên nhân chính gây nên bệnh đầu nhỏ ở trẻ em là từ muỗi Aedes. Tuy nhiên câu hỏi đặt ra là còn nguyên nhân nào khác dẫn tới căn bệnh nguy hiểm này? Một nghiên cứu khác cũng chỉ ra rằng, virus này còn lây lan qua đường tình dục.
Một trường hợp điển hình là của Tiến sĩ Brian Foy thuộc Đại học Colorado. Năm 2008, sau khi đi nghiên cứu ở Senegal trở về ông đã truyền virus zika cho vợ sau khi quan hệ tình dục. Ông cho biết mình đã bị nhiều loài muỗi đốt khi ở nước ngoài và bị bệnh khoảng 5 ngày sau khi trở về Mỹ. Vài ngày sau, vợ của Tiến sĩ Foy cũng có những dấu hiệu của sốt zika giống chồng mình trong khi bốn đứa con của họ vẫn khỏe mạnh.
Lúc đầu, người ta cho rằng họ bị bệnh sốt xuất huyết, nhưng sau khi xét nghiệm được tiến hành đã cho thấy cả ông và vợ mình đều có kháng thể chống lại zika. Bằng chứng gián tiếp cho thấy rằng quan hệ tình dục là phương thức lây truyền nhưng tính chắc chắn không cao. Tuy nhiên nếu virus này lây lan qua đường tình dục sẽ rất nguy hiểm đối với phụ nữ có thai, vì trong quá trình mang thai người mẹ mang virus zika sẽ lây truyền cho con.
Virus lây từ mẹ sang con
Các nghiên cứu gần đây cũng cung cấp thêm bằng chứng khẳng định chắc chắn hơn về đường lây truyền virus zika từ mẹ sang con, tuy nhiên chưa có bằng chứng cho thấy virus lây qua sữa mẹ. Các bà mẹ trong vùng lưu hành virus này được khuyên nên duy trì cho con bú sữa mẹ bình thường.
Virus lây truyền qua đường máu
Một số nhà nghiên cứu cho rằng zika có thể lây truyền qua đường máu nhưng không phổ biến. Dù vậy WHO khuyến cáo việc hiến và truyền máu cần được tuân thủ theo đúng quy trình chuẩn để đảm bảo an toàn.