Viêm tai giữa ở trẻ nhỏ nếu không phát hiện và điều trị kịp thời có thể gây ra những biến chứng cực kì nguy hiểm. Do đó, ba mẹ cần nắm được những thông tin cần thiết về chứng bệnh này.

Viêm tai giữa thường là nhiễm trùng do vi khuẩn hoặc virus ảnh hưởng đến tai giữa. Viêm tai giữa thường gây đau do viêm và tích tụ dịch ở tai giữa. Có nhiều loại viêm tai giữa:  Cấp, bán cấp, mãn tính.

Đây là một bệnh khá phổ biến ở trẻ em, đặc biệt trong độ tuổi từ sơ sinh tới 3 tuổi.

Nguyên nhân khiến trẻ bị viêm tai giữa?

Tác nhân gây bệnh

• Phế cầu
• Hemophilusinfluenzae (HI)
• Liên cầu khuẩn nhóm A
• Tụ cầu vàng
• Virus hợp bào hô hấp

Yếu tố làm tăng nguy cơ mắc bệnh

• Môi trường sống: Thời tiết thay đổi đột ngột, mưa ẩm. Khói xe, khói thuốc lá, thuốc lào, than, bụi bẩn. Trẻ mới đi học nhà trẻ mẫu giáo, trẻ mới cai sữa hoặc thay đổi chế độ ăn dặm
• Nhiễm trùng đường hô hấp: Viêm mũi họng, viêm amidan, viêm VA, viêm xoang
• Dị ứng
• Do cấu trúc tai trẻ chưa hoàn chỉnh: Tai trong của trẻ sẽ được kết nối với mặt sau cổ họng bằng vòi nhĩ. Bình thường vòi nhĩ khi nuốt sẽ mở cho phép chất lỏng cùng các tạp chất dư thừa thoát khỏi tai. Khi vòi nhĩ bị tắc sẽ khiến chất thải không thoát được. Hậu quả là vi khuẩn hoặc dịch sẽ kẹt lại bên trong tai gây nhiễm trùng. Trẻ em có vòi nhĩ ngắn hẹp, dễ phù nề hơn người lớn nên dễ bị tắc.
• Bất thường sọ mặt: Khe hở vòm, hội chứng Down

Triệu chứng 

Khi bị viêm tai giữa, trẻ xuất hiện một số triệu chứng như:

– Đau tai, ù tai giảm thính lực,có thể chảy mủ tai kèm theo sổ mũi,hắt hơi, ho

– Sốt nhẹ hoặc sốt cao

– Ăn kém, bỏ bú, nôn trớ, rối loạn tiêu hóa

– Quấy khóc, khó ngủ

Trẻ sơ sinh bị viêm tai giữa có biểu hiện quấy, ăn kém, khóc, có thể có sốt. Tuy nhiên, với viêm tai giữa ứ dịch thì sẽ không có biểu hiện rõ.

Các biến chứng của viêm tai giữa

Nếu không được phát hiện và điều trị kịp thời, viêm tai giữa có thể có nhiều biến chứng nguy hiểm như:

• Thủng màng nhĩ, xơ nhĩ
• Liệt mặt
• Viêm tai xương chũm, cholesteatoma
• Nghe kém dẫn truyền, tiếp nhận, hỗn hợp
• Nặng hơn là các biến chứng nội sọ: Viêm màng não, áp-xe não…

Chăm sóc và điều trị 

Chế độ vệ sinh:

• Tai: Nếu chảy dịch mủ thì ba mẹ cần làm sạch tai cho trẻ. Tuy nhiên, không nên lau quá sâu, không dùng bông nút kín tai. Nên để dịch thoát ra ngoài tự nhiên. Không nên để nước vào tai.
• Mũi: Rửa mũi cho trẻ 2-3 lần/ ngày bằng nước muối sinh lý ấm

Chế độ ăn uống:

• Cho trẻ ăn thức ăn giàu dinh dưỡng, dễ tiêu
• Cho trẻ ăn theo nhu cầu, chia nhiều bữa trong ngày và uống thêm các loại nước hoa quả
• Đối với trẻ dưới 6 tháng bú mẹ hoàn toàn cho trẻ bú tăng số lần lên.

Dùng thuốc theo chỉ định của bác sỹ

Khi trẻ bị sốt, ba mẹ nên: chườm ấm cho trẻ, mặc quần áo mỏng, thấm mồ hôi. Ở phòng thoáng mát, không đóng kín cửa kết hợp dùng thuốc hạ sốt, giảm đau nếu trẻ sốt >38.5 độ C theo chỉ định của bác sĩ.

Hầu hết các bệnh viêm tai từ nhẹ đến vừa sẽ hoàn toàn khỏi mà không cần điều trị kháng sinh. Chính vì vậy mà Viện Hàn Lâm Nhi Khoa Mỹ khuyến cáo các bác sĩ phương pháp tiếp cận bệnh là “Quan sát và Chờ”.

Quan sát ở đây có nghĩa là tập trung vào những biểu hiện của bé, xem bé có bị đau hơn không. Còn Chờ có nghĩa là bác sĩ sẽ không sử dụng kháng sinh ngay cho bé, ngay cả khi đã xác định được vùng tai giữa của bé có ứ dịch. Sau 2-3 ngày mà bệnh của bé không tiến triển, lúc này bác sĩ sẽ cân nhắc việc sử dụng kháng sinh cho bé.

Làm thế nào để phòng bệnh viêm tai giữa?

Để phòng nguy cơ trẻ bị viêm tai giữa, ba mẹ nên:

• Giữ ấm cơ thể cho trẻ, nhất là cổ, gan bàn chân khi thời tiết lạnh
• Vệ sinh mũi họng cho trẻ sạch sẽ để phòng tránh viêm mũi họng.
• Giúp trẻ bỏ thói quen cho tay vào miệng, ngoáy mũ.
• Điều trị sớm các bệnh viêm mũi họng, VA, Amidan…
• Đảm bảo môi trường sống tránh khói bụi, ẩm mốc, chật chội.