Hiện tượng trẻ chậm nói đang trở thành nỗi lo lắng của không ít các ông bố bà mẹ trong xã hội hiện đại. Bài viết dưới đây sẽ cung cấp những thông tin tổng quát nhất cho bạn về hiện tượng này ở trẻ.
Quá trình phát triển ngôn ngữ thông thường ở trẻ
Ở những trẻ phát triển bình thường, từ 3 đến 6 tháng tuổi, trẻ đã có thể ê a những tiếng nói đầu tiên. Trẻ đã có thể phát hiện được những tiếng động phát ra xung quanh và cũng bắt đầu nói được những từ có nguyên âm “a” như ba, bà… Khoảng 11 tháng tuổi trở đi, bé có thể nói được 2 – 3 từ đơn khá rõ ràng. Đến khi trẻ được 3 – 4 tuổi đã bắt đầu nói được những câu phức tạp và có thể sử dụng ngôn ngữ khá tốt.
Tuy nhiên, hiện nay số lượng trẻ chậm nói ngày càng gia tăng về số lượng. Có những bé đã 18, 21 tháng tuổi vẫn chỉ biết bập bẹ một vài vô nghĩa. Và cũng có những bé đã 3,4 tuổi rồi nhưng vẫn nói ngọng, nói không rõ ràng. Đây chính là những biểu hiện của bệnh chậm nói ở trẻ.
Bên cạnh đó, cha mẹ cũng nên theo dõi kỳ và đưa bé đi khám sức khỏe định kỳ cho trẻ em để biết rõ tình trạng sức khỏe của con mình nhé!
Dấu hiệu nhận biết trẻ chậm nói
Trong giai đoạn từ 12 đến 24 tháng tuổi, nếu trẻ có những dấu hiệu sau thì phụ huynh cần phải lưu ý:
– Bé không biết sử dụng các hành động, cử chỉ dễ thực hiện như vẫy tay bye bye khi được 12 tháng tuổi.
– Bé thích dùng cử chỉ nhiều hơn lời nói khi giao tiếp trong giai đoạn 18 tháng tuổi.
– Không bắt chước được âm thanh đơn giản khi 18 tháng tuổi.
– Khó khăn, tư duy chậm trong việc hiểu các yêu cầu đơn giản.
Trong giai đoạn 2 đến 3 tuổi phụ huynh nên đưa bé đi thăm khám nếu phát hiện các dấu hiệu sau:
– Bé chỉ bắt chước âm thanh hoặc hành động mà không tự mình phát âm từ hoặc các cụm từ.
– Chỉ phát âm được những từ nào đó được lặp đi lặp lại và không thể sử dụng nhiều ngôn ngữ nói để trò chuyện .
– Không thể thực hiện theo các chỉ dẫn đơn giản.
– Phát âm ra những âm thanh khác thường như giọng mũi hoặc bắt chước tiếng của các con vật trong phim.
Bé chậm nói do những nguyên nhân nào?
Có nhiều nguyên nhân khiến trẻ chậm phát triển khả năng nói và ngôn ngữ : do gặp vấn đề trong vòm miệng như với lưỡi hoặc là hàm ếch; dây hàm ngắn khiến cho bé khó cử động lưỡi dẫn đễn trẻ khó nó. Khả năng nghe của trẻ cũng có liên quan đến việc trẻ chậm nói.Trẻ khó nghe nên cũng sẽ gặp nhiều khó khăn trong việc hiểu, bắt chước hành động và sử dụng ngôn ngữ. Ngoài ra, trẻ chậm nói do nhiều nguyên nhân tâm lý như gia đình cưng chiều hay thường xuyên bỏ bê không quan tâm trẻ, hoặc đã có một biến cố nào đó xảy ra làm ảnh hưởng đến tâm lý của trẻ.
Tuy nhiên, hiện nay các bố mẹ cho trẻ xem TV hay sử dụng điện thoại quá nhiều cũng là nguyên nhân khiến cho khả năng phát triển ngôn ngữ của bé bị hạn chế. Lý do là trẻ bị cuốn vào hình ảnh và âm thanh sống động trong TV, trong điện thoại, chỉ ngồi xem mà không cần phải nói, không cần suy nghĩ, lâu dần sẽ tạo thói quen lười giao tiếp, lười tiếp xúc với thế giới xung quanh.
Xem thêm: khám sức khỏe du học
Cha mẹ cần làm gì để phát triển khả năng nói ở trẻ?
Phát triển khả năng nói ở trẻ là tổng hợp giữa khả năng bẩm sinh và do nuôi dạy của gia đình. Thế nhưng nó lại phụ thuộc phần lớn vào yếu tố nuôi dạy. Các bậc cha mẹ có thể thực hiện những việc sau để phát triển khả năng ngôn ngữ cho trẻ:
– Khi các bé còn đang ẵm ngửa nên dành thật nhiều thời gian để trò chuyện với con, hỏi chuyện con, hát và bắt chước các âm thanh và cử chỉ cho con nghe.
– Bắt đầu từ lúc trẻ được 6 tháng tuổi, nên đọc cho các bé nghe những cuốn sách có nội dung sinh động mà bé có thể bắt chước cử động, có các hình vẽ màu sắc để trẻ có thể nhận biết và chạm vào.
– Trong các tình huống sinh hoạt hằng ngày nên tận dụng để khuyến khích trẻ nói và bộc lộ khả năng ngôn ngữ. Ví dụ như gọi tên các đồ vật trong nhà, các đồ chơi của bé, cho bé nghe các âm thanh để bé nhận biết, đưa bé ra ngoài để tiếp xúc nhiều hơn với cuộc sống xung quanh.
Tuy nhiên, dù các bé ở tuổi nào đi nữa, phát hiện và xử lý bệnh càng sớm sẽ càng tốt. Bạn nên đưa bé tới các phòng khám nhi hoặc bệnh viện để được các bác sĩ thăm khám tổng quát cho bé, chẩn đoán nguyên nhân và tư vấn những phương pháp điều trị thích hợp!